Selamün aleyküm. Hocam duanın ardından elleri yüze çalmanın hükmü nedir?

Soru: Lalezar tarafından yazıldı. Kategori: Soru – Cevap

*******

Ve aleyküm selam.

Değerli kardeşim;

Namazlardan sonra veya başka zamanlarda dua ettikten sonra elleri yüze çalmak / sürmek, duada el kaldırıldığında sünnettir. [Bkz. Ebû Dâvûd, Sünen, Salât, 358; Edeb, 107]

Yani bu fiil el kaldırılarak yapılan duanın sünnetidir. Binaenaleyh el açıp kaldırmadan yapılan dualarda, ellerin yüze sürülmesi gerekmez. [Bkz. Tahtâvî, Hâşiye alâ Merâqi’l-Felâh, I, 318] Sürülürse de bir şey icap etmez.

Hz. Ömer (r.a.) de, Rasûlullah Efendimiz’in (s.a.v.) ellerini kaldırdığı zaman yüzüne sürmedikçe, onları indirmediğini rivayet etmiş (haber vermiş)tir. [Bkz. Tirmizî, Sünen, Deavât, 11, Hadis no: 3386]

Yine Rasûlullah (s.a.v.) buyurmuştur ki:
''Allah’tan (c.c.) dilediğiniz (O’na dua ettiğiniz) vakit, avuçlarınızın içi ile dua edin, isteyin. (Avuçlarınızı duanın Kıblesi olan semaya doğru açın)... Duayı bitirince de avuçlarınızı yüzünüze sürün.'' [İbn Mâce, Sünen, Dua, 13, c. 10, s. 60, ayrıca bk. c. 1, s. 368, Hadis no: 1181; Nesaî, Sünen, Kıyâmu’l-Leyl, 52]

Bu nevi hadisler ve rivayetler neticesinde bazı âlimler şöyle demişlerdir:

"Allahu Teâlâ, dua edeni hiçbir zaman boş çevirmeyip, kendisi için kalkan ele bir rahmet ulaştırdığına göre, ondaki rahmetin en şerefli ve tekrîme (hürmete-aygıya) en layık organ olan yüze sirâyet ettirilmesi münâsiptir (uygundur)."

Başka bir izahla, duânın sonunda elin yüze çalınması teberrük (bereketlenmek) içindir. Yani, dua ile ellere inmiş olan rahmet eserleri, sürülmek suretiyle yüze ulaştırılmış olur. 

Duadan sonra ellerin yüze sürülüp sürülemeyeceği mevzuunda farklı görüşler olmakla beraber, Kadı Ebu Tayyib, Ebu Muhammed el-Cüveynî, İbn Sabbağ, el-Mütevellî, Şeyh Nasr ve İmam Gazalî (rahımehumullah) bunun müstahab olduğu görüşündedirler. [Krş. Nevevî, el-Mecmû’da, (Şâfiî fakihi Ebû İshak eş-Şîrâzî'nin el-Mühezzeb adlı eserine Nevevî'nin yazdığı şerh) 3, 501]

İbn Hacer (rh.1553-1554), Büluğu'l-Merâm'da: "Rivayet yollarının bir araya gelmesi ile (bu hadis) hasen olur" demiştir.