S.a. Değerli hocam Ümmühan ismi hakkında bilgi verebilir misiniz? Sondaki "Han" ekleri Osmanlıcada "Hı" harfi ile yazılıyor gördüğüm kadarıyla. O halde "ام هان" diye mi yazmak yoksa "ام خان" diye mi yazmak doğru olur?

 

 

*******

V.A.S.

“Ümmühân”, görüldüğü üzere iki kelimeden mürekkep bir isim. “Ümm” anne demek, “Hân” da (hı ile) hükümdar, melik, sultan manasınıdır. Dolayısiyle “Ümmühân”, hükümdar anası demektir. Herhangi bir çocuğa isim olarak verileceğinden bu terkiple düşünmek uygun olur.

“Ümmühânî” ise “he” iledir. Ebû Talib’in kızı, Hz. Ali’nin kızkardeşi, ablası; Rasûlullah Efendimizin (s.a.v.) de amcasının kızı olmaktadır. Mekke’de doğup büyümüş, fetih esnasında  Müslüman olmuştur. Kendisinden 46 hadis rivayet edilmiştir. Miladi 661 yılında vefat etmiştir.

Mi’râc gecesi Rasûl-i Ekrem (s.a.v.) Efendimiz, onun evinde bulunuyorlardı. Bu sebeple ashab-ı kiram ve diğer Müslümanlar arasında ayrıca bir büyük sevgi ve saygıya sahiptir.

***

İsmi Mevlid-i Nebevî’nin (Vesîletü’n-Necât) Mi’râc bahrinde de devamlı yâd olunan bir bahtiyar hâtun... Hânesi, Mî’rac nûruyla aydınlanma şerefine eren bir annemizdir.

Süleyman Çelebi merhum, sehl-i mümteni’ tarzıyla kaleme aldığı o meşhur ve enfes eseri Vesîletü’n-Necât’ında şöyle diyor:

“Tarfetü'l-ayn içre ol Fahr-i Cihân

Ümmü Hânî evine geldi hemân

Her ne vâki oldu ise serteser

Cümlesin ashâbına verdi haber

Dediler ey kıble-i İslâm’ı dîn

Kutlu olsu sana Mî’râc’ı güzîn

Biz kamumuz kullarız sen şâhsın

Gönlümüz içinde rûşen mâhsın

Ümmetin olduğumuz devlet yeter

Hizmetin kıldığımız izzet yeter”

Ancak ilk beytin 2’nci mısraının başındaki “Ümmü Hânî” izâfi terkibini bazıları, “Ümmühân” ismi ile karıştırmakta ve hatalı olarak “Ümmühân'ın evine vardığı gece” tarzında okumaktadır. Oysa bu beyitte ismi geçen kadın sahâbî, yukarıda da zikrettiğimiz gibi, İki Cihan Serveri Efendimizin (s.a.v.) amcası Ebû Talib'in kızı, annesi de Fâtıma binti Esed’dir. Hz. Ali, Âkil ve Ca’fer (r.anhum) ile anne-baba bir öz kardeştir. “Ümmü Hânî” onun künyesidir, oğlu Hânî’den dolayı bu isimle meşhur olmuştur. Asıl adı ise “Fâhite”dir.  

 

 

 

• Önceki
• Sonraki