es-Selamu aleykum..Hocam malumunuz çoğu zaman camilerde cemaatle namaz eda edileceği vakit her ne kadar cemaat uyarılsada çoğu zaman telefonların namaz esnasında çaldığını görmekteyiz..Burada uzun zamandır camilerde dikkatimi çeken,namaz esnasında telefonu çalan şahıs o an için bir şekilde telefonunun çalmasını engelliyor..Cebinden çıkarıp kapatarak namaza devam edenini bile Allah affetsin namaz esnasında görmüş bulunmaktayım..Burada yapılması gereken o an için cemaatin huzuru açısından bu şekilde yapılması mıdır?Biliriz ki ameli kesir mahiyetindedir..Çoğu zaman bu şekilde davrananlara namazlarını tekrar kaza etmelerini söylemek isterim..Burada bizlere düşün görev nedir inşaAllah?Bu şekilde telefonun çalması ile kılınan namazda fazilet yöününden eksiklik olur mu?Buna sebebiyet veren şahsın, diğer cemaatlerden helallik alması ve zan altında kalması söz konusu mudur?

Allah razı olsun..

 ******* 

Ve aleyküm selam.

Camilerde cep telefonlarının açık bulundurulması, her şeyden evvel cami ve ibadet âdabına aykırıdır.  O bakımdan cep telefonlarının camiye girerken -kapatılmasa dahi- mutlaka sessize alınması icap eder. Amel-i qalîl ile (tek bir hareketle) telefonunu kapamak mekruh olsa da namazı bozmaz. O bakımdan huzur bozmayı sürdürmektense, şayet mümkünse kapatmak daha uygundur. Ancak kişinin hareketleri amel-i kesîr, yani dışarıdan görüldüğünde namazda olmadığını zannettirecek derecede çok olursa namazı bozulur.

Cep telefonları ibadethanelere teknolojinin getirdiği bir sıkıntı, bu bir vâkıa. Telefonunu açık tutan ya da kapatmayı unutan bir kısım cemaatin telefonu çalmakta, namaz kılanları rahatsız etmekte ve namazın huzû ve huşûunu ihlâl etmektedir. Bu itibarla telefonları kapatmasak bile mutlaka sessize almalı ve bunu üzerimize bir vazife bilmeliyiz. Her şeye rağmen nutulur da telefon çalarsa, amel-i kesîr olmayacak şekilde tek bir hareketle telefon kapatılabilir. Bu şekildeki bir hareket, biraz önce de bilirttiğimiz gibi mekruh olur, namazın sevabını azaltır, fakat namazı bozmaz. Cemaatten özür dilemesi, helâllik alması ise güzel ve örnek bir davranış olur.

***

Meseleyi biraz detaylandırcak olursak, bilindiği üzere, fıkıh kitaplarının yazıldığı devirler bir yana daha yakın zamana kadar bugünkü gibi ceplere girecek kadar küçük konuşma araçları bulunmadığından, telefonun adı verilerek yazılmış hususi bir hüküm bulunmamaktadır. Ancak, metinlerdeki umumi hükümlere baktığımızda, yukarıda da açıkladığımız üzere namazda çalan telefonu kapatmaya cevap olabilecek ölçüler bulmak mümkündür. Şöyle ki:

Namaz kılarken yapılan amel-i kesîr (çok iş)namazı bozar, amel-i qalîl (az iş) bozmaz! İşte bu kıstas / ölçü, fıkıh kitaplarında umumi ve sabit bir kaidedir; binaenaleyh namazda iken tek el ile yapılan bir iş namazı bozmaz. Mesela, namazda secdede başından takkesi düşen kimse, tek el ile takkesini başına koyacak olsa namazı bozulmaz, ama iki eliyle yaparsa bu işi, namazı bozulur. Çünkü namazda iki eli birden, namaz dışı bir işle meşgul etmek, amel-i kesîr’den yani namazı bozacak kadar çok işten sayılır.

Ayrıca, namaz kılanın önünden geçmemek mümkün iken, bir kimse yakın önünden geçecek olursa, namaz kılan onu engellemek için hareket edebiliyor, geçmemesi için gerekeni yapabiliyor.

Keza namazda yılan, akrep gibi tehlikeli bir hayvan yaklaşsa, namaz kılan bunları öldürebiliyor ve bu hareketler namazı bozmuyor. Nitekim hadis-i şerifte, “Namazda olsanız dahi iki siyahı (yılanı ve akrebi) öldürün”  [Bkz. Bursevî İsmail Hakkı, Tefsiru Rûhu’l-Beyan (Terc.), 1, 414 - 415] buyrulmuştur.

Ve kezalik, cemaatle namaz kılan bir kimsenin abdesti bozulsa, çıkıp abdest alarak geri dönmesi ve namaza cemaatle devam etmesi de namazı bozmuyor.

Şu hâlde namazda, namaz dışı her hareket namazı bozmuyor. Böyle bir gereklilik bulunmadığı hâlde, namaz dışı hareketin namazı bozabilmesi için onun da amel-i kesîr olması, dışardan bakan birinin ‘Bu kişi namazda değil’ diyecek ölçüde olması iktiza ediyor.

Bu misâllerden hareketle diyebiliriz ki, ‘cemaatle namaz kılarken cep telefonu çalmaya başlayan kişinin, mümkün olan en az hareketle telefonu susturması gerekir ve bu hareket mekruh olmakla birlikte namazını bozmaz. Bu yapılmadığı takdirde, telefon çaldığı sürece hem kendisinin hem de başkalarının zihnini-fikrini meşgul etmekte, huzur bozulmaktadır. Halbuki namaz huzurdur.

Maalesef cebinde telefonu çalan imamın, telefonunu kapatıp namaza devam ettiğini söyleyenler bile vardır. Ümit ederiz vâkıa öyle değildir, bir yanlış anlaşılma söz konusudur. Zira imamlık yapan kimsenin bu kadar dalgın ve dikkatsiz olması hiç de bu meseleğe uygun bir davranış değildir. Bu gibi namaz dışı el kol hareketleri bir rükünde ikiyi geçmedikçe namazı bozmasa da, kerahetten de uzak sayılmaz.

Ehemmiyetine binaen daha iyi anlaşılması için telefon meselesini şöyle sıralayabiliriz: 

1- Camiye namaza gidecek kimse önce kendine bir dikkat çekmeli, telefonunu cami dışında baştan kapatmayı alışkanlık haline getirmelidir. (Hatta bu durum, herhangi bir topluluk veya toplantı halinde dahi geçerlidir, en azından çevremize saygıdır. Eğer gerekirse, oradakilerden izin alma nezaketi gösterilmelidir.)

2- Şayet bir unutma olur da kapatılmayan telefon namazda çalarsa, tek elle kolayca kapatmanın namazı bozmayacağını bilmeli, hemen tek elle müdahale ederek müsait yere koyduğu telefonu parmak ucuyla basıp kapatmalı, namazdakilerin huzurunu bozmayı uzatmamalıdır.

3- Bazı telefon zilleri gerçekten de cami içinde ibadet edenleri tedirgin edecek oyun havaları çalmakta, namaz içindeki huzû ve huşûu gerçekten de bozmaktadır. Böylece camiye namaza gelenin kazandığı sevap mı, yoksa oyun havaları dinleterek sebep olduğu günah mı daha fazla sorusunu akla getirmektedir. Bu sebeple telefona müzik sesi değil de daha başka mesela tabii hafif sesleri yüklemek suretiyle rahatsızlığı asgariye indirmeye gayret etmelidir.

4- Caminin hemen kapısında telefonu açıp cami içindekileri rahatsız edecek yüksek sesle konuşmaktan da uzak durmalıdır.

5- “Namaz içindeki huzur, gözbebeği gibi nazik ve değerlidir, mutlaka korunmalıdır!” ikazı unutulmamalı, telefon gibi dünyevî şeylerle uhrevî huzurun bozulmasına sebep olmaktan korkmalıdır ve kaçınmalıdır.

• Önceki
• Sonraki